Türkiye ekonomisi bu yılın ocak – mart dönemini kapsayan ilk çeyreğinde yüzde 7.3 büyüdü. Türkiye İstatistik Kurumu tarafından dün açıklanan gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) verilerine göre, Türkiye ekonomisi 2022 yılının ilk çeyreğinde yıllık bazda reel olarak yüzde 7.3 oranında büyürken mevsimsel düzeltilmiş GSYH büyümesi, bir önceki çeyreğe göre yüzde 1.2 oldu.
GSYH’yi oluşturan faaliyetler incelendiğinde 2022 yılı birinci çeyreğinde bir önceki yıla göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 24.2, bilgi ve iletişim faaliyetleri yüzde 16.8, hizmetler yüzde 14.9, mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri yüzde 8.9, sanayi yüzde 7.4, diğer hizmet faaliyetleri yüzde 6.8, gayrimenkul faaliyetleri yüzde 5.4, kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri yüzde 5.2 ve tarım yüzde 0.9 arttı. İnşaat sektörü ise yüzde 7.2 azaldı.
Tüketim harcaması
Üretim yöntemiyle Gayrisafi Yurt İçi Hasıla tahmini, 2022 yılının birinci çeyreğinde cari fiyatlarla bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 79.5 artarak 2 trilyon 496 milyar 328 milyon TL oldu. GSYH’nin birinci çeyrek değeri cari fiyatlarla dolar bazında 179 milyar 800 milyon olarak gerçekleşti.
Yerleşik hanehalklarının tüketim harcamaları, 2022 yılının birinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 19.5 arttı. Devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 0.9, gayrisafi sabit sermaye oluşumu yüzde 1.1 arttı. Mal ve hizmet ihracatı, 2022 yılının birinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 16.8, ithalatı ise yüzde 2.3 arttı. İşgücü ödemeleri, 2022 yılının birinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 59.7, net işletme artığı/karma gelir ise yüzde 88.1 arttı.
‘En önemli hedef refahı artıran kalıcı büyüme’
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca, TÜİK’in açıkladığı büyüme rakamına ilişkin, “Yüksek katma değerli, sürdürülebilir, dengeli, kapsayıcı ve vatandaşlarımıza refah artışı sağlayan büyüme performansını kalıcı hale getirmek en önemli hedeflerimizden” açıklaması yapıldı.
2021 başından itibaren gerçekleşen dengeli büyüme kompozisyonunun, 2022 yılının ilk çeyreğinde de devam ettiği bildirilen açıklamada, “İç talebin büyümeye katkısı 3.9 yüzde puan olurken net dış talep, büyümeye 3.5 yüzde puan katkı sağlamıştır. 2022 yılının ilk çeyreğinde makine ve teçhizat yatırımları, yıllık bazda yüzde 10.5 oranında artmış ve 10 çeyreklik artış eğilimini sürdürmüştür.
İhracat kuvvetli
Makine ve teçhizat yatırımlarındaki artışın devam etmesi, önümüzdeki dönem üretim kapasitemizin güçlenmesi açısından önem arz etmektedir. İç ve dış talebin dengeli katkı verdiği büyüme kompozisyonunun 2022 yılının kalan döneminde de devam etmesi, sürdürülebilir büyüme ve makroekonomik dengeler açısından oldukça önemlidir” ifadelerine yer verildi.
Ürün ve pazar çeşitlendirmedeki başarının, ihracatın kuvvetli seyredeceğine işaret ettiği kaydedilen açıklamanın devamında şöyle denildi:
“2022 yılında küresel ticarette Ukrayna’daki savaş kaynaklı bir ivme kaybı öngörülse de ihracatçılarımızın ürün ve pazar çeşitlendirmedeki başarısı, ihracatımızın bu yıl da kuvvetli seyredeceğine işaret etmektedir. Turizmde ilk çeyrekteki olumlu görünümün yılın kalan döneminde de devam edeceği, bu durumun büyümeyi destekleyeceği öngörülmektedir. Öte yandan enerji başta olmak üzere emtia fiyatların Ukrayna’daki savaş nedeniyle küresel tedarik zincirinde yaşanan ilave aksamaların ticaret ortaklarımızın büyümesi üzerine etkisi ve gelişmiş ülke para politikaları 2022 yılı için başlıca risk kaynaklarıdır. Yüksek katma değerli, sürdürülebilir, dengeli, kapsayıcı ve vatandaşlarımıza refah artışı sağlayan büyüme performansını kalıcı hale getirmek en önemli hedeflerimizdendir. Bu kapsamda ülkemizin üretim potansiyelini artırmak için ekonomimizin tüm paydaşlarıyla iş birliği içerisinde çalışmaya devam edeceğiz.”
‘Pozitif ayrıştıracak’
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, “Türkiye ekonomisi ilk çeyrekte yüzde 7.3 büyüdü. Maliyetlerdeki artış, tedarik sorunlarına rağmen üretim, yatırım için var gücümüzle çalışıyoruz” dedi. Hisarcıklıoğlu sosyal medya hesabından şu ifadelere yer verdi:
“Kapsayıcı, sürdürülebilir büyüme için ek önlemlere ve enflasyona odaklanmalıyız. El birliği, akıl birliği ile daha çok çalışma zamanı.”
Ankara Ticaret Odası (ATO) Başkanı Gürsel Baran ise, “Pandemi sonrası küresel düzeyde çalkantılar devam ederken, reel sektörün üretim ve ihracat başarısının katkısıyla sağlanan büyüme, Türkiye’yi pozitif ayrıştıracaktır” dedi.