Millet İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun, 5 yıldır faaliyette olan Demir İpek Yolu’ndan Orta Koridor’u görmezden gelerek ‘Hayatımın en büyük projesi’ kelamlarıyla tanımladığı ‘Tarihi İpek Yolu’ndan şimdiye kadar 1,4 milyon ton yük taşındı. 2017’de Bakü-Tiflis-Kars Demir Yolu Hattı’nın açılmasıyla Türkiye, Orta Koridor’un ortasına kendini konumlandırdı.
Kılıçdaroğlu’nun görmezden geldiği çizgi, Marmaray üzerinden Avrupa’ya ulaşıyor. Koridor, Doğu’ya hakikat ise demir yoluyla Gürcistan ve Azerbaycan’a, buradan da Hazar Denizi’ni aşarak Türkmenistan ve Kazakistan’ı geçerek Çin’e uzanıyor. Türkiye’nin uzun müddettir büyük emek harcadığı proje kapsamında ilk ihracat treni 4 Aralık 2020’de Çin’e gitmek üzere İstanbul’dan yola çıkmıştı.
2017’de Bakü-Tiflis-Kars Demir Yolu Hattı’nın açılmasıyla kesintisiz hale gelen Orta Koridor’da ticaret sayıları da her geçen yıl süratle yükseliyor. Hatta ait sayılara; 2022 yılında ülkelerin Orta Koridor üzerinden kargo nakliyeciliği yaklaşık yüzde 41 artarak 3,9 milyon tona ulaştı. Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu Hattı’nın devreye girdiği ve Orta Koridor çizgisinin tamamlandığı 30 Ekim 2017’den 22 Mayıs 2023’e kadar Orta Koridor’dan demir yolu ile toplam 2 bin 185 trenle 37 bin 972 vagon içerisinde 45 bin konteynerle 1 milyon 463 bin ton yük taşındı.
Orta Koridor üzerinden yapılan ihracatta öne çıkan eserlere bakıldığında ise, Türkiye’den Kazakistan, Azerbaycan, Gürcistan, Özbekistan, Türkmenistan, Kırgızistan ve Rusya’ya; İnşaat gereci, demir cevheri, manganez, boraks, beyaz eşya, besin hususu, paklık eserleri, mermer, MDF, soya küspesi, oto yedek kesimi gönderiliyor. Tekrar ithalat tarafında ise, ülkemize silikon, kağıt, demir- çelik eserleri, rulo sac, bakır katot, çinko, gübre, feldspat, kimyasal eserler, elektronik eşya, tahıl, hububat, yem ve ceviz taşınıyor.
Atılan somut adımları görmezden gelen Kılıçdaroğlu’nun, Türkiye’nin yanı sıra öbür Türk devletlerini de kalkındırmayı vadettiği kelam konusu projesini Azerbaycan değil de İran üzerinden çizmesi Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in de reaksiyonunu çekti. Orta Koridor’un temellerinin yıllar evvel atıldığının altını çizen Aliyev, “Azerbaycan’ı bu stratejik projenin dışında bırakmak isteyenler var. Onların hevesleri kursaklarında kalacak” dedi. Öte yandan Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu da Kılıçdaroğlu’nun proje çıkışına, “AK Parti hükümetlerinin Türkiye’ye kazandırdıklarının hayalini bile 2 sene gecikmeyle kurması, ülkemiz ve milletimiz ismine son derece üzücü ve düşündürücüdür” formunda reaksiyon göstermişti.
Çin’den Avrupa’ya ulaşan üç büyük ticaret yolu göz önüne alındığında bir konteynerin; Orta Koridor’dan, yani Türkiye üzerinden 7 bin kilometre uzaklık katederek Avrupa’ya ulaşması 15 gün, Kuzey Koridor’dan, yani Rusya üzerinden 10 bin kilometre uzaklık katederek Avrupa’ya ulaşması 18-20 gün, Güney Koridor’dan, yani Süveyş Kanalı üzerinden 20 bin kilometre katederek Avrupa’ya ulaşması ise 45-60 sürüyor.
Orta Koridor hem jeopolitik pozisyonu hem de global gelişmelerin tesiriyle sınırı dünya genelinde geleceğin lojistik planlamalarının ana ögesi haline geliyor. Bu sınır sayesinde, Çin’den Avrupa’ya yük taşıma kesintisiz ve en kısa güzergahla yapılır hale geldi. Avrupa ile Çin ortasındaki ticaretin 850 milyar dolara ulaşması sınırın ne boyutta bir ticarete konut sahipliği yapacağını ortaya koyuyor.
Türkiye’den Çin’e gidecek ilk ihracat treni 4 Aralık 2020 tarihinde İstanbul’dan yola çıkmıştı. Marmaray’dan geçerek Bakü-Tiflis-Kars Demir Yolu Sınırı ve Hazar Geçişli Doğu-Batı Orta Koridor üzerinden Çin’e ulaşan tren, 8 bin 693 kilometre yol alıp, 2 kıta, 2 deniz ve 5 ülke geçerek yükünü 19 Aralık 2020’de Çin’in Şian kentine ulaştırmıştı. 17 Nisan 2020’den itibaren nizamlı olarak her gün yük nakliyeciliği başlatılan Marmaray Boğaz Tüp Geçişi’nden 6 Kasım 2019’da Çin transit treninin geçmesi memleketler arası demir yolu yük nakliyatında milat olmuştu. Çin’den Avrupa’ya birinci transit tren, Demir İpek Yolu olarak isimlendirilen Orta Koridor ve BTK Demir Yolu Hattı’nı kullanarak Türkiye’ye 12 günde, Marmaray Boğaz Tüp Geçişi ile de Çekya’nın başşehri Prag’a toplam 18 günde varmıştı.