İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesi, 1 Kasım 2023-1 Kasım 2024 tarihlerini kapsayan ‘Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi Çocuk Hakları İhlalleri Raporu’nu basın toplantısıyla açıkladı.
İHD Diyarbakır Şubesi Çocuk Komitesi üyesi Berfin Elçi, Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin dünya çapında çocukların haklarını garanti altına almayı amaçlayan memleketler arası bir mutabakat olduğunu hatırlattı. Birleşmiş Milletler’in 20 Kasım 1959 tarihinde Çocuk Hakları Bildirgesi’ni yayımladığını belirten Elçi, 20 Kasım 1989 tarihinde ise Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’nin imzalandığı, bu tarihten sonra dünya genelinde her sene 20 Kasım’ın Çocuk Hakları Günü olarak kabul edildiğini tabir etti.
‘ETKİN BİR BİÇİMDE YERİNE GETİRİLMEDİ’
BM Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin çocuk haklarına dair dört temel unsur olan, çocukların yaşaması ve gelişmesi, ayrım gözetilmemesi, çocuğun yüksek faydasının gözetilmesi ve çocuk iştirakinin sağlanmasını temel alan, çocuklara mahsus hakları içeren en geniş kapsamlı kontrat olduğuna vurgu yapan Elçi, “Sözleşmeyi toplamda 193 ülke imzalamıştır. Bu açıdan, dünyada hayli yüksek sayıda devletin taraf olduğu ender sözleşmelerdendir. Fakat Sözleşme’nin imzacı ülkeler tarafından faal bir formda iç hukuka sirayet ettirilmediği ve işletilmediği gerçeğinin yanında, Sözleşme’nin uygulanıp uygulanmadığını izlemekle yükümlü olan Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Komitesi’nin bu vazifesini aktif bir halde yerine getirmediği de dünya genelindeki çocuk hak ihlallerinden açık bir halde anlaşılmaktadır” dedi.
‘BAŞTAN ŞERH KONULMUŞTUR’
Türkiye’de BM Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin 1990 yılında imzalanıp 1995 yılında yürürlüğe konulduğunu aktaran Elçi, Türkiye tarafından Sözleşme’nin 17, 18 ve 30. hususlarına çekince konulduğunu belirterek, şu tabirleri kullandı:
“Türkiye tarafından çekince konmak suretiyle uygulanmayan bu unsurlara bakıldığında ise, kontratın ortaya çıkmasında etken rol oynayan etnik, dini yahut lisan olarak azınlık topluluklar içinde yer alan çocukların kendi kültüründe büyüme ve gelişme hakkı, lisanını ve dinini yaşama ve yaşatma, anadilinde eğitim, söz özgürlüğü üzere hakların yer aldığı görülmektedir. Bu açıdan, kontratın varlık maksatlarının bir kısmına baştan şerh konulmuştur.”
’21 ÇOCUK TUTUKLANDI’
Mayın ve çatışma bölgelerinde bırakılan patlayıcıların infilakı sonucu 1 çocuğun ömrünü yitirdiği, 1 çocuğun ise ağır formda yaralandığı bilgisini paylaşan Elçi, şöyle devam etti:
“Bölge kentlerinde 18 çocuk kuşkulu formda ömrünü yitirmiş, en az 1 çocuk intihar teşebbüsünde bulunmuştur. Çocukların kuşkulu bir biçimde en çok hayatını yitirdiği ilin Şırnak olduğu görülmektedir. Aile içi şiddet sonucu en az 9 çocuk ömrünü yitirmiş, 1 çocuk ise yaralanmıştır. En az 5 çocuk aile içinde cinsel istismara maruz kalmıştır. Toplumsal alanda şiddet sonucu en az 4 çocuk ömrünü yitirmiş, 8 çocuk ise yaralanmıştır. Tekrar en az 48 çocuk toplumsal alanda cinsel istismar ve hücuma maruz kalmış, en az 1 çocuk kaçırılarak alıkonulmuştur. Bölge kentlerinde en az 36 çocuğun ömür hakkı ihlal edilmiştir. Çocukların özgürlüğüne ve güvenliğine yönelik ihlaller sonucu en az 81 çocuk gözaltına alınmış, 21 çocuk tutuklanmıştır. Gözaltında 2, hapishanelerde 10 ve gözaltı yerleri dışında 3 olmak üzere en az 15 çocuk azap ve berbat muameleye maruz kalmıştır. Bölge kentlerindeki okullarda en az 4 çocuk fizikî şiddete maruz kalmıştır.”
(ANKA HABER AJANSI)