İngiltere’de yayın yapan The Sunday Times tarafından ulaşılan ve tahlil edilen belgelerde, Suriye’nin devrik lideri Beşşar Esed’in istihbarat yapılanmasının detaylarının yanı sıra, 12 yaşındaki bir çocuğun dahi sorgulandığını gösteren raporlar gün yüzüne çıktı.
The Sunday Times gazetesi, Suriye’nin Humus kentindeki dört istihbarat üssüne girerek burada ülkenin devrik lideri Beşşar Esed’e ilişkin istihbarat evraklarına ulaşarak tahlil etti.
Esed rejiminin Doğu Almanya İstihbarat Servisi Stasi’ye benzetildiği tahlilde, rejimin, kendine çalışıyor olsa bile kuşku duyduğu bireyler hakkında birçok kayıt tuttuğu tespit edildi.
“İNANILMAZ DERECEDE KAPSAMLI” KAYITLAR
Telefonların dinlenmesi, bilgisayarlara sızılması ve şüphelilerin şahsen takip edilmesi suretiyle rejim tarafından ele geçirilen kayıtların “inanılmaz derecede kapsamlı” olduğunun altı çizildi.
Öyle ki, bu kayıtlarda, bir şüphelinin annesinin otomobilini tamir ettirdiği yer ve diğer bir şüphelinin ise akrabalarını sistemli olarak ziyaret etmesi üzere ayrıntılar yer alıyordu.
TUTSAKLARA İŞKENCE
Ulaşılan dokümanlarda ayrıyeten, rejim tarafından alıkonulan şahıslara azap yapıldığı da ortaya çıktı.
Alıkonulan şahısların hapishanelere götürülmeden evvel “fiziksel şiddete” tabi tutulduğu, akabinde da tek kişilik hücrelere kapatılıp sadece sorgu için nizamlı olarak çıkarıldıkları belirtildi.
Söz konusu dokümanların toplanmasına yardım eden ve daha evvel rejim tarafından alıkonulmuş Rasheed al-Abrash, tutsakların cezalarının, güvenlik güçlerine kaç “teröristin ismini itiraf ettiğine” bağlı olarak artıp ya da azalabileceğini söyledi.
12 YAŞINDAKİ ÇOCUK BİLE “HEDEF”
Söz konusu evraklarda, 12 yaşındaki bir çocuğun devrik başkan Esed’in fotoğrafını yırtıp çöpe attığının “öğretmeni” tarafından şikayet edilmesi üzerine sorgulamaya alındığı da anlaşıldı.
Çocuğun kağıttaki resmi fark etmediğini söylemesi ve ailesinin soruşturulmasının akabinde “suçsuz” olduğunun anlaşılmasına karşın, sorgulandıktan 4 gün sonra mahkemeye çıktığı da evraklar ortasında yer aldı.
SERBEST BIRAKILMAK DA TAHLİL DEĞİL
Öte yandan dokümanlara nazaran, rejim tersi protestolara katıldıkları ve muhalefeti destekledikleri için “terörizm” ile suçlanıp gözaltına alınan yahut tutuklanan şahıslar, yıllarca süren nezaret müddetinin akabinde da rahata eremiyordu.
Serbest bırakıldıktan sonra rejim güçleri tarafından takibe alınan vatandaşlar, kısa bir mühlet sonra tıpkı kabahatten yine tutuklanabiliyordu. Mahpusa giren birden fazla kişi de sağ çıkamıyordu.
CASUS KUŞLAR
Analiz edilen dokümanlarda, rejim devrinde vatandaşların, toplumun içine sızıp kendilerini gözetleyen casuslar hakkında konuşurken şifreli sözler kullandığı belirtildi.
Buna nazaran, Suriyeliler, arkadaşlarını, komşularını ve akrabalarını rejim güçlerine ihbar eden bu “casuslardan” bahsederken “kuşlar” sözü kullanıyordu. Kimliği bilinmeyen kuşlar toplumda edindikleri bilgileri rejim güçlerine iletiyordu.
Kimilerinin istekli olarak yürüttüğü bu casusluk faaliyetlerinde kaç kişinin karıştığı bilinmemekle birlikte, rejim güçlerine iletilen bilgi sayısında ve yapılan operasyonların büyüklüğü göz önüne alındığında muhbir sayısının çok fazla olduğu sonucuna varılıyor.
Rejim güçlerine ilişkin arşiv kayıtları, bu çok sayıdaki casusların bazen farkında olmadan birbirlerini gözetleyip ihbar ettiğini gösteriyor.
Kayıtlarda, sorgulanmak üzere getirilen fakat rejimin casusu olduğu ortaya çıkıp hür bırakılan çok sayıda kişinin bilgisi bulunuyor.
“ÇİFTE AJANLIK”
“Çok kapalı: çabucak dağıtılmak üzere” ibaresi yer alan 2019 tarihli bir raporda, bir mahkumun itirafında kimi rejim güçlerinin, “çifte ajanlık” yani hem rejim güçlerine hem de muhaliflere çalıştığını ortaya koyuyordu.
Raporda yer alan bir kişinin sözüne nazaran, rejim ismine çalışan kimi güvenlik güçlerinin kişi başı 800 ila 1000 dolar karşılığında vatandaşların komşu ülkelere kaçmalarına yardım ediyordu.
Bu bireyler ayrıyeten kaçmak isteyen rejim askerlerine de kaçakçılık hizmeti sağlıyordu.