Kaynak bulamadığı için devletin borç yükünü her geçen gün daha da artıran iktidar, borçlar üzerinden bütçeyi sanal gelirle daha da pembeleştirdi. Tekrar ihraç edilen Hazine tahvillerinin biriken faizlerinin bütçeye sarfiyat yerine gelir yazılması usulüyle bu yılın bütçesine 61 milyar 515 milyon lira sanal faiz geliri yazıldı. Vade sonunda ödenecek olan borcun muhasebe tekniğiyle bütçeye gerçek gelirmiş üzere yazılması sayesinde yalnızca bu yılın bütçe açığı yaklaşık 61 milyar lira daha düşük çıktı. Son 3 yıl içinde bu yolla bütçeye yazılan sanal gelir toplamı ise 101 milyar 708 milyon lira üzere devasa boyutlara ulaştı. BOTAŞ’ın Rusya’ya olan ve yaklaşık 250 milyar lirayı bulan doğalgaz borcu da bütçeye girmediği için 139 milyar lira görünen bütçe açığının gerçekte 500 milyar liraya yaklaştığı hesaplanıyor.
GİDERLER GELİRE YAZILDI
Bütçenin en büyük masraf kalemleri ortasında yer alan ‘faiz’ son periyotta bütçenin en büyük gelir kalemlerinden biri haline geldi. Bütçedeki ‘Borçlanma Senedi Geçmiş Gün Faizleri ve Primli Satış Geliri’ isimli kalem son 3 yılda, bir evvelki 3 yıla nazaran 12.5 kat birden arttı. 2020, 2021 ve 2022 yıllarını kapsayan son 3 yılda faiz geliri ismi altında bütçeye yazılan sanal gelir fiyatı 101 milyar 708 milyon liraya ulaştı. Bunun yarıdan fazlası olan 61.5 milyar liralık kısmı 2022 yılında bütçeye yazıldı. Halbuki 2017, 2018 ve 2019’u kapsayan bir evvelki 3 yıldaki sanal gelir yalnızca 8.1 milyar lira olmuştu. TÜFE’ye endeksli tahvil borçlanmaları arttıkça sanal gelir adeta patladı, bütçe açığını düşük gösteren en kıymetli kalem haline geldi.
BOTAŞ’ın Rusya’ya olan yaklaşık 250 milyar liralık doğalgaz borcu da bütçeye girmediği için 139 milyar lira görünen bütçe açığının gerçekte 500 milyar liraya yaklaştığı hesaplanıyor.
Gerçek değil sanal gelir
Yeniden ihraç edilen tahvillerin biriken faizleri bütçeye ‘gelir’ olarak yazılıyor. Aslında TÜFE’ye endeksli tahvillerin muhasebeleştirilmesinden kaynaklanan bu gelir vergi ya da cezalarda olduğu üzere gerçek bir geliri değil, muhasebe kaydının sanal meblağını ifade ediyor. Gelecek Partisi İktisat Siyasetleri Lideri Kerim Rota, bu gelirle bütçenin makyajlandığını tabir ederken, “Bana ne kadar bütçe fazlası vermek istediğinizi söyleyin size uygun kağıtları ihraç edip istediğiniz bütçe fazlasını sağlayım” tespiti yapmıştı.