Silahlı terör örgütü yöneticiliği teziyle Bolu F Tipi Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda tutuklu bulunan Deniz Şah, 3 Nisan 2018 tarihinde, Ses ve Manzara Bilişim Sistemi (SEGBİS) odasından dönerken oturma hareketi yapmak istemesi üzerine infaz muhafaza memurları tarafından fizikî şiddete maruz kaldı. Şah, yüzüne ve bedeninde çok sayıda darbe aldı ve koridorda sürüklendi. Şah, gördüğü şiddeti protesto ettiği için ayrıyeten disiplin cezasıyla cezalandırıldı. Şah, yaşadığı olay sonrasında muayene olmak istemesine rağmen cezaevi tabibine görünme talebi reddedildi. Şah, 4 Nisan 2018 tarihinde infaz kurumu aracılığıyla Bolu Cumhuriyet Başsavcılığına şikâyette bulundu. Şah, şikayet dilekçesinde, kamera imgelerinin izlenmesini ve İsimli Tıp Kurumu’na sevk edilerek hakkında sıhhat raporu düzenlemesini talep etti.
Şah, şikayet dilekçesinde koğuş arkadaşı E.Y.’yi şahit olarak gösterdi. E.Y., olay sonrası Şah’ın ayağa kalkamayacak halde olduğunu, yüzünün sol yanak kısmında şişlik, sırt bölgesinde kızarıklık ve ezikler bulunduğunu, mide bulantısı ve baş dönmesi olduğunu söylemesi üzerine acil butonuna basarak vazifeli memurları çağırdıklarını, lakin acil butonunun fişinin 12:15 ile 17:30 saatleri ortasında çekili olduğunu anlattı.
Bolu Cumhuriyet Başsavcılığı, olaya ait 2 Mayıs 2018 tarihinde kovuşturmaya yer olmadığına karar verildi. Kararın münasebetinde ise “Kamera kayıtlarında rastgele bir darp aksiyonunun bulunmadığının tespit edildiği, ön inceleme raporunda müştekilerin argümanlarını karşılayacak rastgele bir somut kanıta rastlanılmadığı, müştekilerin soyut argümanlarından ayrıca kamu davasının açılmasını gerektirecek yeterlikte ve nitelikte kanıt elde edilemediği” belirtildi. Bunun üzerine Şah, Başsavcılığın kararına Bolu Sulh Ceza Hakimliği’nde itiraz etti, lakin 5 Haziran 2018’de itirazı reddedildi.
Şah, AYM’ye 21 Eylül 2018 tarihinde kişisel müracaatta bulanarak cezaevinde kamu vazifelilerinin şiddetine maruz kalması sonucu yaptığı şikayette faal soruşturma yürütülmediği gerekçesiyle berbat muamele yasağının ihlal edildiğini ileri sürdü. AYM, Şah’ın müracaatında azap ve makus muamele yasağının ihlal edildiğine karara vererek, Şah’a 45 bin lira manevi tazminat ödenmesine hükmetti. AYM, kararının bir örneğini Bolu Cumhuriyet Başsavcılığı’na göndererek ihlalin ortadan kaldırılması için soruşturma açılması gerektiğini bildirdi.
SORUŞTURMAYI SAVCILIK YAPMAMIŞ
AYM kararında, Bolu Cumhuriyet Başsavcılığı’nca aktif soruşturma yürütülmediğine dikkat çekildi ve şunlar kaydedildi:
- Somut olayda, şikayet edilen infaz müdafaa memurlarının savunmalarının birebir kurum içindeki öbür infaz muhafaza memurlarınca yahut amirlerince alındığı, kamera imajlarının tekrar infaz muhafaza işçisince izlenerek tutanak düzenlendiği görülmüştür. Başsavcılığın soruşturmayı şahsen yapmak yerine infaz kurumunca yapılan araştırmayla yetinerek araştırma sonucunda vardığı kanaati karara destek yaptığı soruşturmanın tarafsız ve bağımsız makamlarca yürütülmesi gerekliliği prensibiyle bağdaşmadığı değerlendirilmiştir.
- Başvuruda tespit edilen hak ihlali sonuçlarının ortadan kaldırılması için yine soruşturma yapılmasında türel fayda bulunmaktadır. Bu kapsamda kararın gönderildiği soruşturma mercilerinde yapılması gereken iş, yine soruşturma süreçlerini başlatmak ve Anayasa Mahkemesi’ni ihlal sonucuna ulaştıran nedenleri gideren, ihlal kararında belirtilen unsurlara uygun yeni bir karar vermektir. İhlalin tespitinin ve tekrar soruşturma yapılmasının müracaatçının uğradığı ziyanların giderilmesi bakımından kâfi olmadığı açıktır. Bu nedenle somut olayın şartlarında ortaya çıkan manevi ziyanı için net 45 bin lira manevi tazminatın müracaatçıya ödenmesine karar verilmesi gerekir.