İran’ın 1 Ekim Salı akşamı İsrail’e düzenlediği füze saldırısının akabinde atağın ayrıntıları ve İsrail’in mümkün cevabıyla ilgili tezler da basına yansımayı sürdürüyor.
ABD’nin The New York Times (NYT) gazetesinin haberine nazaran, İsrail’e füze saldırısı düzenleme kararı, İran hükümetinin üst seviye isimleri ortasında günler süren tartışma ve müzakerelerin akabinde alındı. Gazeteye konuşan üç İranlı yetkilinin verdiği bilgiye nazaran, İran İhtilal Muhafızları Ordusu’ndan üst seviye komutanlar, ülkenin dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’i İsrail’e direkt bir atak düzenlenmesi konusunda ikna etmiş, İran güçlü görünmek istiyorsa bunun izlenebilecek tek yol olduğunu söz etmişti.
‘BATI SONLARINDA YÜZLERCE FÜZE DAHA ATEŞLENMEYE HAZIRDI’
Planlara aşina iki İran İhtilal Muhafızları Ordusu mensubu, gazeteye yaptıkları açıklamada, İsrail’in ya da baş müttefiki ABD’nin karşı taarruz düzenlemesi halinde ülkenin batı sonlarından ateşlenmeye hazır yüzlerce füzenin de hazır bulunduğu bilgisini verdi.
Habere nazaran, İran’ın üst seviye kumandanları, İsrail’in Hizbullah’a karşı hücumlarını en azından yavaşlatmak için İsrail’e karşı bir caydırıcılık oluşturmanın değerli olduğu sonucuna varmış, İran’ın İsrail’in dikkatini Tahran’a çevirmesini engellemek için harekete geçmesi gerektiğini savunmuştu. İranlı yetkililer, füzelerin Kerec, Kirmanşah kentleriyle Azerbaycan eyaletlerindeki İhtilal Muhafızları Ordusu hava üslerinden atıldığını anlattı. Buna nazaran, İran ayını vakitte ‘direniş ekseni’ ortasında güvenirliğini yine sağlamak, İran yahut bölgedeki müttefiklerinin ‘zayıf’ olduğu istikametindeki muhtemel bir algıyı bilakis çevirmek de istemişti.
‘İTİDALİN ZAYIFLIK OLARAK ALGILANDIĞINA KARAR VERDİLER’
Tahran idaresinin stratejisindeki değişime de değinilen haberde, İranlı yetkililerin Hamas lideri İsmail Haniye’nin temmuz ayında başşehir Tahran’da öldürülmesi, İhtilal Muhafızları Ordusu kumandanı Abbas Nilfuraşan’ın Hizbullah lideri Hasan Nasrallah’la birlikte İsrail’in Lübnan’a atağında ölmesine karşılık vermeyerek yanlış hesap yaptıklarına karar verdi. Buna nazaran, kelam konusu ‘itidal’ ‘zayıflık’ olarak yanlış anlaşılmıştı.
AXIOS: İSRAİL, İRAN’IN PETROL ÜRETİM TESİSLERİNE SALDIRABİLİR
ABD’nin Axios haber sitesinden Barak Ravid ise İsrail’in İran’ın dün akşamki saldırısına nasıl karşılık vereceğine ait haberinde, İsrail’in ‘günler içinde büyük bir misilleme’ başlatabileceğine, bu misillemenin amaçlarının İran ya da öteki stratejik bölgelerin içindeki petrol üretim tesisleri olabileceğine işaret etti. İran’dan dün yapılan açıklamada, İsrail’in mümkün saldırısı halinde tekrar akın düzenleneceği belirtilmişti.
Axios’a konuşan İsrailli yetkililer, bu olursa İran’ın nükleer tesislerine taarruz dahil tüm seçeneklerin masada olacağını anlattı. İsrailli bir yetkili, “İranlıların bir taarruza nasıl karşılık vereceği konusunda büyük bir soru işareti var. Lakin sonuna kadar gidecekleri mümkünlüğünü göz önünde bulunduruyoruz ki bu da büsbütün farklı bir oyun olacaktır” dedi.
‘HEDEFE YÖNELİK SUİKASTLAR DA DÜZENLENEBİLİR’
Pek çok İsrailli yetkili de İran’ın petrol tesislerinin mümkün bir amaç olacağını belirtirken, birtakım yetkililer ise gaye gözeterek düzenlenecek suikastlar ve İran’ın hava savunma sistemlerinin amaç alınmasının da olasılıklar dahilinde olacağını anlattı. Buna nazaran, İsrail’in karşılığı, savaş uçaklarının düzenleyeceği hava taarruzları ya da Hamas lideri İsmail Haniye’nin öldürüldüğü akına misal ‘gizli operasyonlar’ halinde de olabilir.
Öte yandan, bir İsrail savunma yetkilisi, Axios’a yaptığı açıklamada, onlarca İran füzesinin İsrail’in dış istihbarat merkezini gaye aldığını lakin hiçbirinin merkezin içini vuramadığını savundu. Dün düzenlenen kabine toplantısı hakkında veren iki İsrailli yetkili ise toplantının askeri bir karşılık kararıyla sona erdiğini lakin kelam konusu karşılığın ne olacağının net olmadığını belirtti. Üst seviye İsrailli bir yetkiliye nazaran, kabinede bir karar verilmemesinin sebebi, ABD’deki Joe biden idaresine müşavere isteğiydi.
(DIŞ HABERLER SERVİSİ)