”Afganistan oyun sahası haline geliyor”
Afganistan’ın tampon bölge olarak farkındalığının tescillendiğini vurgulayan İstanbul Aydın Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Ahmet Kasım Han, Afganistan’ın güvenliğinin, Orta Asya, Pakistan, Hindistan, Çin, Rusya, İran ve Körfez bölgesi ile Hint Okyanusu’nu da etkileyebileceğine dikkati çekti.
“KÜRESEL SİSTEMDEN BAĞIMSIZ DÜŞÜNEMEYİZ”
Bölgede yaşananları küresel sistemden ayrı düşünülemeyeceğini ifade eden Prof. Dr. Ahmet Kasım Han, sözlerine şöyle devam etti:
“Afganistan bu bölgelerde planları olan bütün ülkeler için kilit taşı niteliğindedir. Bu bölgede olup biteni hiçbir zaman küresel sistemden bağımsız düşünemeyiz. Taliban iktidarına başlamadan önce Rusya ile doğrudan ilişki kurmayı tercih etti. Moskova’ya garanti verdi. Afganistan’da ortaya çıkmakta olan temel iç rekabet, kimin daha Müslüman olduğu, kimin de Batı ile daha fazla mücadele ettiği üzerinden cereyan eden siyasal mücadelelerdir ve bu bölgelerle çok yakından ilgilidir. Çin’in de aynı şekilde bu bölgeye ilgisi mevcuttur. Çin Halk Cumhuriyeti, Kuşak Yol Projesi ile kendine bağımlı ülkeler yaratmaya çalışıyor. Avrupa’nın batısıyla doğrudan bir ilişki oluşturmaya çalışıyor. Bu bakımdan da Afganistan ile olan ilişkilerine önem veriyor.”
“AFGANİSTAN OYUN SAHASI HALİNE GELİYOR”
Dünya güvenlik mimarisi açısından Afganistan’ın önemine vurgu yapan Prof. Dr. Han, “Rusya, Çin, İran, Fransa, İngiltere, İsrail, Pakistan ve Hindistan bu bölgede varlık mücadelesi içerisinde. Bu ülkelerin burada olması dünya güvenlik mimarisi açısından çok ciddi bir fay hattının bu bölgede bulunduğunun çok açık ve net göstergesi. Hindistan, Afganistan’da etkili olarak Pakistan’ı çevrelemeye çalışıyor. Pakistan da Afganistan siyaseti üzerinde etkili olarak Hindistan’a karşı stratejik derinliğini geliştirmek istiyor. Bu olayda Afganistan’ı başka bir seviyede önemli kılıyor. Bütün bu dengeler Afganistan’ı oyun sahası haline getiriyor” ifadelerini kullandı.
“DEAŞ TARAFINA GEÇİYORLAR”
DEAŞ’ın, Taliban’ın uluslararası yalnızlığından yararlanarak bu bölgede bir baskı oluşturduğunu kaydeden Han, sözlerine şöyle devam etti:
“DEAŞ bu bölgede güçlenme konusunda hiç zorlanmıyor. ABD, Afganistan’dan çekildiğinde, arkasında hayal kırıklığına uğramış insanlar yığını bıraktı. Bu insanların arasında güvenlik, istihbarat ve özel kuvvetler eğitimi almış insanlar da var. Taliban bu insanları ötekileştiriyor. Hayatları tehlikede olan bu insanlar da kolaylıkla DEAŞ tarafına geçiyorlar. Bu olay Afganistan’da içeride de ciddi mücadelelerin olacağını gösteriyor. Önümüzdeki dönemde bu bölgede büyük güçlerin mücadelesi yaşanacak gibi.”
“KADİM DEVLET GELENEĞİNİ AFGANİSTAN’DAKİ TALİBAN YÖNETİMİYLE PAYLAŞABİLİR”
Prof. Dr. Ahmet Kasım Han sözlerini şöyle noktaladı:
“Türkiye kendi nitelikleri üzerinden ortaya çıkmış olan kadim devlet geleneğini Afganistan’daki Taliban yönetimiyle paylaşabilir. Tarım, eğitim ve birçok konuda Afganistan’a yardımcı olabilir. Taliban’ın çağ dışı olan tutumlarına karşı bir biçimde yumuşatıcı rol üstlenebilir.”