Doç. Dr. Ahmet Aktaş, hem erkekler hem de bayanlar açısından 40’lı yaşlar sıhhat açısından bir dönüm noktası manasına geldiğini bu nedenle bilhassa yaşın ilerlemesi ile birlikte artan risk faktörleri nedeniyle gereken taramaların yapılmasının erken teşhis ve tedavi açısından kıymetli bir rol oynadığını tabir etti.
Dünyada en sık görülen hastalıklardaki risk faktörleri ortasında insan yaşının birinci sıralarda geldiğini söyleyen Doç. Dr. Ahmet Aktaş, “Yaş aldıkça hastalıklara yakalanma tarafından riskimiz de artıyor. Bu nedenle bilhassa belirli bir yaştan sonra nizamlı sıhhat denetimlerini ihmal etmemek gerekiyor” diye konuştu.
İç Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Ahmet Aktaş, 40 yaş üstü yaptırılması gereken 10 testi şu biçimde sıraladı:
KALBİNİZİN SESİNİ DİNLEYİN
Kalp-damar hastalıkları riski 40 yaşından sonra 10 kat artıyor. Bu nedenle kişinin taşıdığı risk faktörlerine nazaran 1 ila 3 yılda bir kardiyoloji uzmanına muayene olmak gerekiyor. Yüksek kolesterol, diyabet ve hipertansiyon hastası olanlar, ailesinde kalp-damar hastalığı hikayesi bulunanlar ve sigara tüketenler ise kalp hastalıkları açısından yüksek riskli kümede yer alıyor.
KOLESTEROLÜ DENETİM ALTINA ALIN
Kolesterol, yaşla birlikte çok farklılaşmıyor; bireyin hayat şekli bu seviyesi etkiliyor. Lakin 40’ından itibaren kalp-damar hastalıklarının gelişme ihtimali yükseliyor. Bu nedenle kalp-damar hastalıklarında bir risk faktörü olan kolesterol seviyesinin muhakkak bir düzeyde olması gerekiyor. Bunun için de tabip tarafından belirlenecek kolesterol takip ve tedavi programına uymak ehemmiyet kazanıyor.
TANSİYON İHMALE GELMEZ
Hipertansiyon açısından 45-55 yaş ortası bayanlarda 2, erkelerde ise 1,5 kat risk artışı kelam konusu. Kendi başına dahi hayati bir sorun olan hipertansiyon, diyabet ve kalp hastalıkları istikametinden de sorun yaratıyor. Bu hastalığın erken tanısı için yalnızca nizamlı tansiyon ölçümleri kâfi olabiliyor. Erken teşhis konulan hastalarda hayat stili değişikliğiyle ilaca gerek kalmadan tansiyon denetim altında tutulabiliyor. İlaç kullanması gereken hastalarda ise tedaviye erken başlamak, beyin kanaması, inme ve kalp yetmezliği üzere yan tesirlerin oluşmasını önleyebiliyor.
DİYABETİ ERKEN YAKALAYIN
Yapılan araştırmalar diyabetin 40’lı yaşlardan sonra kayda paha bir atış gösterdiğine işaret ediyor. Bu nedenle hiçbir şikâyet yahut belirti olmasa bile erişkin periyotta sistemli aralıklarla açlık kan şekerinin takibi erken teşhis için büyük ehemmiyet taşıyor. Şayet fazla kilo yahut ailede diyabet hikayesi üzere risk faktörleri varsa taramanın ve tabip denetimlerinin daha erken yaşlarda başlaması ve sıklığının da artırılması gerekiyor.
AKCİĞER KANSERİ BELİRTİ VERMEZ
Akciğer kanseri erken evrede rastgele bir belirti vermediği için tertipli denetimler hastalığın erken tanısı ve tedavi muvaffakiyetinde büyük kıymet taşıyor. Ayrıyeten akciğer kanserinin ortaya çıkmasında uzun mühlet sigara kullanımı ve ölçüsünün riski artırdığı biliniyor. Bu nedenle bilhassa sigara içen şahısların 40 yaş sonrası her yıl tertipli denetimlerini yaptırarak akciğer sineması hatta gerekirse akciğer tomografisi çektirmesi değer kazanıyor.
KOLONOSKOPİDEN KAÇMAYIN
Kalın bağırsak kanserine yakalanma ihtimali 40 yaşından sonra 3 kat, 50 yaşından sonra 10 kat artıyor. Lakin kanserin öncü lezyonlarından olan bağırsak poliplerinin erken saptanması halinde riski ortadan kaldırmak mümkün olabiliyor. Bu nedenle 40 yaşından itibaren yılda bir defa gaitada zımnî kan ve 50 yaşından itibaren de hastanın bulgularına nazaran değişecek sıklıklarda kolonoskopi ile takip edilmesi gerekiyor. Ayrıyeten ailede kolon kanseri hikayesi varsa kesinlikle yakın takip öneriliyor.
MEME KANSERİ İÇİN VAZİFE KADINLARDA
Bayanlarda en sık görülen kanser çeşidi olan göğüs kanserinde yaşlanma en değerli risk faktörleri ortasında yer alıyor. Erken evrede yakalandığında tedavi talihi çok yüksek olan bu kanser cinsinde bayanın kendine büyük misyonlar düşüyor. Hiçbir göğüs yakınması olmayan bayanlarda 20-40 yaş ortasında sistemli olarak kendi kendini muayene ve yıllık tabip denetimleri isteniyor. 40 yaşından sonra ise elle muayene ve sistemli tabip denetimlerine yılda bir mamografi ekleniyor. Risk kümesinde yer alan bayanların ise tabibe başvurarak uygun takip periyodlarını belirlemesi ehemmiyet taşıyor.
PAP SMEAR TESTİ HAYAT KURTARIYOR
Jinekolojik kanserlerde çok sık rastlanan rahim ağzı kanserinde risk, bilhassa 40-50 yaşları ortasında 20’li yaşlara nazaran 10 kat artıyor. Bu nedenle 40 yaş üstü bayanların her yıl kesinlikle jinekolojik kıymetlendirme ve Pap smear testi yaptırmaları gerekiyor. Bu sayede rahim ağzı kanserini çok erken kademede yakalamak ve tedavi etmek mümkün olabiliyor.
KEMİK ERİMESİ RİSKİNİZİ ÖLÇÜN
Kemik dokusunun vakitle bozulması ve kemiklerin zayıflaması sonucu ortaya çıkan osteoporozun (kemik erimesi) en büyük tehlikesi, neden olduğu kırıklar olarak biliniyor. Bilhassa bayanların kemik kütlesindeki kayıp menopozla birlikte sürat kazandığından osteoporoz ihtimali de artıyor. Bundan ötürü tarama hedefli olarak, bayanlarda menopozun akabinde, erkeklerde ise 65 yaşından sonra kemik yoğunluğu ölçümü yapılması ehemmiyet kazanıyor.
PROSTAT KANSERİ KAPINIZI ÇALMASIN
Prostat kanseri, erkeklerde en sık görülen kanserler ortasında yer alıyor. Yaşlanma ise bu kanser cinsinde en değerli öge olarak rol oynuyor. Kanseri, belirtiler baş göstermeden yakalayabilmek için her erkeğin 50 yaşından itibaren tertipli biçimde prostat muayenesi olması gerekiyor. Bireyin, taşıyabileceği risk faktörlerine nazaran doktorun önereceği uygun tarama programına periyodik olarak devam etmesi isteniyor.