Alman ekonomisindeki zayıf görünüm ve yapısal meseleler nedeniyle, Alman şirketlerin maliyetleri düşürmek ve rekabet gücünü korumak için fabrika kapatma ve işten çıkarma planları artıyor.
Fortune 500 Avrupa listesinde yer alan Alman şirketleri, bu yıl çoğunluğu ülkenin imalat bölümünden olmak üzere 100 binden fazla çalışanı işten çıkarmayı planladıklarını duyurdu.
Covid-19 sonrası iktisatta yaşanan zorluklara bağlı olarak artan maliyet ve düşen karlılıkla uğraş etmek için büyük çaplı işten çıkarmaya giden şirketler ortasında, Bosch, Volkswagen, Thyssenkrupp, Deutsche Bahn ve Siemens de bulunuyor.
Avrupa’nın en büyük iktisadı olan Almanya’nın bel kemiğini oluşturan şirketler, artan güç fiyatları ve ihracata bağımlı Almanya iktisadında özel bir sorun olan dış talepteki düşüşe bağlı sert makroekonomik rüzgarlarla çaba etmekte zorlanırken, ülke bu yıl üst üste ikinci sefer negatif ekonomik büyüme ortamına hazırlanıyor.
ALMAN ENDÜSTRİSİ ZAYIFLIYOR
Alman iktisadı, bilhassa bölgedeki başka ülkelere oranla daha büyük bir rol oynayan imalat kesimindeki kalıcı zayıflık nedeniyle kırılganlığını koruyor.
Yılın ikinci çeyreğinde yüzde 0,3 küçülen ülke iktisadı, üçüncü çeyrekte yüzde 0,2 büyüme kaydederek teknik resesyona girmekten kurtuldu.
Ancak, imalat kesimi Alman iktisadının beşte birinden fazlasını oluşturuyor ve ihracata bağımlı olan Alman imalat endüstrisi, global iktisattaki yavaşlamadan, artan Çin rekabetinden ve Rusya-Ukrayna Savaşı sonrası yüksek güç fiyatlarından olumsuz etkileniyor.
Almanya’da imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) 2022’nin başından beri sakinlik içinde. Ülkede imalat sanayi PMI, uzun müddettir faaliyetlerde büyümeyi gösteren 50 puan düzeyinin altında kalırken, iktisatta belirsizlikle fabrikalarda işten çıkarmalar artıyor.
Rusya-Ukrayna Savaşı sonrası Euro Bölgesi’nde yükselen enflasyona karşı artan faiz oranları, Alman şirketlerin yatırım yapma isteğini frenlerken, Çin ve Türkiye başta olmak üzere birçok ülkenin Almanya’dan ithal ettiği malları giderek daha fazla üretebilmesi Alman endüstrisinin düşüşten kurtulmasını zorlaştırıyor.
BOSCH’TAN 5 BİN 500 KİŞİYİ İŞTEN ÇIKARMA KARARI
Almanya’da rakamsal olarak büyük işten çıkarmalara son olarak, otomotiv bölümünün değerli tedarikçilerinden Bosch katıldı. Şirket, otomotiv ünitesinde dünya genelinde 5 bin 500 kişiyi işten çıkarma kararı aldı. Bosch, ek olarak üretim tesislerinde kısa mesaiye gidileceğini açıkladı.
Alman otomotiv ve sanayi tedarikçisi Schaeffler, 5 Kasım’da araba üreticilerinden zayıf talep nedeniyle yine yapılanmaya giderek, 2 bin 800’ü Almanya’da olmak üzere Avrupa’da toplam 4 bin 700 kişiyi işten çıkaracağını duyurmuştu. Schaeffler, Avusturya ve İngiltere’deki fabrikaları kapatmayı da planlıyor.
Avrupa’nın en büyük araba üreticisi Volkswagen de 28 Ekim’de Almanya’da en az üç fabrikayı kapatma ve büyük çaplı işten çıkarma planladığını bildirmişti.
Şirket tarihindeki en büyük maliyet ve yapısal krizle çaba eden Volkswagen, dün gece kuvvetli görüşmelerin akabinde Almanya’da 35 bin kişiyi işten çıkarmak için sendika ile mutabakata vardı.
THYSSENKRUPP 11 BİN KİŞİYİ İŞTEN ÇIKARACAK
Alman çelik üreticisi ve teknoloji firması ThyssenKrupp’tan 25 Kasım’da yapılan açıklamada, çelik ünitesinde 2030’a kadar 5 bin kişinin işten çıkarılmasının planlandığı belirtilmişti.
Şirket, buna ek olarak ticari faaliyetlerin satışı yahut dış hizmet sağlayıcılara bölümü yoluyla 6 bin kişinin daha işten çıkarılmasının planlandığını açıklamıştı. Alman çelik şirketi, üretim kapasitesinin 11,5 milyon tondan 8,7 ila 9 milyon ton düzeyine düşürülmesini de öngörüyor. ThyssenKrupp Steel Europe’un 27 bin çalışanı bulunuyor.
Kamyon üreticisi Daimler ağustosta yaptığı açıklamada, bilhassa Almanya’daki fabrikalarını etkileyecek halde, işlerin dondurulacağını ve çalışanların çalışma saatlerinin azaltılacağını duyurdu.
Siemens AG Yönetim Kurulu Lideri ve Üst Yöneticisi (CEO) Roland Busch, 14 Kasım’da şirketin, otomasyon işinde devam eden zayıflık nedeniyle dünya çapında işten çıkarma yapabileceğini bildirdi. İstihdam daralmasının dört haneli sayıların altında yahut ortasında (5 bin) olacağını belirten Busch, şimdi kesin bir sayı belirlenmediğini söyledi.
Almanya merkezli Deutsche Bank da birkaç yıl içinde maliyetlerini 500 milyon avro azaltmak emeliyle 800 kişiyi, işten çıkarma kararı aldı.
Diğer Alman araba üreticileri de şimdiye kadar işten çıkarmalar konusunda temkinli kalırken, kasım ayında Mercedes-Benz, önümüzdeki yıllarda yıllık maliyetleri birkaç milyar avro azaltmayı planladığını açıkladı. Şirket iş gücü azaltımının da bu stratejinin bir kesimi olduğuna işaret etti.
Mercedes-Benz Group AG Mali İşler Yöneticisi (CF0) Harald Wilhelm 25 Ekim’de 3. çeyrek finansal sonuçlarının maksatlarını karşılamadığını belirterek, maliyetlere ve verimliliğe daha da fazla odaklanacaklarını kaydetti.
İSTİHDAM EĞİLİMİ AZALMAYA DEVAM EDİYOR
Almanya’da Alman İktisat Araştırma Enstitüsü (Ifo) İstihdam Barometresi, sipariş yetersizliği ve ekonomik krizin tesiriyle aralıkta Kovid-19 salgınının yaşandığı Temmuz 2020’den bu yana en düşük puana geriledi.
Ifo açıklamasında, “Ekonomik kriz bilhassa endüstride işçi planlamasına damgasını vuruyor. Neredeyse tüm bölümler işte çıkarma düşünüyor. Metal sanayisi ve araba üreticileri ve tedarikçileri en çok etkilenenler.” tabirlerine yer verildi.
Yapısal sıkıntıların da ekonomiyi frenlediği Almanya’da, bir vakitler epeyce başarılı olan “Ucuz güç ve orta malı ithal et, bunları işle ve yüksek kaliteye sahip mal olarak ‘Made in Germany’ algısıyla kıymetli bir biçimde ihraç et” başlıklı iş modeli artık işe yaramıyor.
Kovid-19 salgını, tedarik zinciri kesintileri, Rusya-Ukrayna Savaşı üzere son devirde yaşanan çok sayıda kriz, Alman iktisadının zayıf istikametlerini su yüzüne çıkarırken, ülkenin, jeopolitik sıkıntılar, iklim değişikliği, sakin iktisat ve demografik zorlukların üstesinden gelme konusunda birtakım problemlerle karşı karşıya bulunması da dikkati çekiyor.
Almanya’nın hala “kendi ürettiği bürokrasi, kurallar ve prosedürler altında da ezildiği” belirtiliyor.
Alman iktisadı, “Çok az yatırım, çok fazla bürokrasi ve çok yüksek lokasyon maliyetleriyle” sıkışırken, iç ve dış siyasi çalkantıların ortasında Avrupa’da ve milletlerarası alanda geride kalarak taban kaybediyor. Tarihi olarak globalleşme ve ucuz güç girdilerine dayanarak fiyatların ve hayat standartlarının yükselmesini sağlayan Alman büyüme modeli yapısal zorluklar ve jeopolitik risklerle karşı karşıya.
Küresel ticarette korumacılık artıp bir taraftan Rusya-Ukrayna Savaşı güç maliyetlerini yükseltirken, Almanya’nın gerçek GSYH büyümesi Kovid-19’dan beri G7’de en alt sıralarında yer alıyor. İktisatta ABD ve Çin’e ticari bağımlılık, yüksek güç fiyatları, yatırım harcamalarının yetersizliği ve berbatlaşan demografik şartlar üzere zorluklar kelam konusu.
İhracata bağımlı olan ve ülkenin GSYH’nin neredeyse yüzde 30’unu oluşturan Alman endüstrisi global iktisattaki yavaşlamadan, artan Çin rekabetinden ve Rusya-Ukrayna Savaşı’ndan sonra yüksek güç fiyatlarından olumsuz etkileniyor.
‘ÇİN YENİ ALMANYA OLDU’
ING Küresel Makro Araştırma Başkanı ve Almanya Başekonomisti Carsten Brzeski, bahse ait değerlendirmesinde, “Sanayi üretiminin ekimde bir kere daha düşmesiyle Almanya’da endüstrideki çöküşün sonu görünmüyor” tabirlerini kullandı.
Brzeski bir notunda, “Çin’in ‘yeni Almanya’ haline geldiği bir dünyada, en azından imalatta, Almanya’nın ucuz güç ve kolay erişilebilir büyük ihracat pazarlarından oluşan eski makro iş modeli artık işe yaramıyor” değerlendirmesinde bulundu.
Carsten Brzeski, 2024’te neredeyse yüzde 5 azalan Alman sanayi üretiminde ekimde yaşanan düşüşün Alman iktisadında kış aylarında resesyon riskini artırdığını kaydetti.
Alman endüstrisinin son birkaç yıldır tüm iktisadın sıkıntılarının en uygun örneği olduğunu tabir eden Brzeski, “Alman endüstrisi konjonktürle ve yapısal rüzgarlar ortasında sıkışıp kaldı ve ucuz güç ve kolay erişilebilir büyük ihracat pazarlarından oluşan klâsik makro iş modelinin artık işe yaramadığı gerçeğiyle yüzleşti. Bu nedenle, pandeminin başlamasından neredeyse beş yıl sonra, Alman sanayi üretimi hala pandemi öncesi düzeyinin yüzde 10’dan fazla altında” açıklamasında bulundu.
Brzeski, “ABD’deki ‘komşunu dilendir’ iktisat siyasetlerinin çağdaş ve potansiyel olarak daha agresif bir versiyonu yalnızca Alman ihracatına değil, şirketlerin üretimlerini ABD’ye taşımaları halinde Alman yatırımlarına da ziyan verebilir. Buna bir de Almanya’nın en kıymetli ikinci ihracat ortağı Fransa’nın siyasi kasvetleri eklenince, Alman endüstrisinin görünümü, en azından kısa periyodik bir konjonktürel toparlanmanın ötesinde, pek de iç açıcı görünmüyor” değerlendirmesinde bulundu.