Hazine ve Maliyet Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı, 1 Ocak 2025 yılından itibaren internet üzerinden satış yapan şirketlere stopaj uygulamaya başlayacak. Yeni sistem ile e-ticaret platformları, satıcılardan vergi kesintisi yaparak maliyeye ödeme gerçekleştirecek. Buna nazaran yeni sistemde tüm şahıs şirketleri, anonim şirketler ve limited şirketlerin e-ticaret platformları üzerinden yaptıkları satışlardan şimdi belirlenmemiş bir fiyatta stopaj kesintisi yapılacak ve stopaj KDV hariç satış meblağ üzerinden hesaplanacak.
YÜKSEK STOPAJ ORANI, BİRÇOK İŞLETMEYİ E-TİCARETTEN UZAKLAŞTIRABİLİR
E-ticaret stopajı uygulamasına gerek olmadığına yönelik uğraşların, kanun hazırlık çalışmaları sürecinde sonuç vermediğini söyleyen Elektronik Ticaret İşletmecileri Derneği (ETİD) Yönetim Kurulu Lider Yardımcısı Emre Ekmekçi, mevcut düzenlemede e-ticaret ekosistemi açısından en kritik konunun tevkifat oranı olduğunu ve bu oranın yüzde 1’in altında, yüzde 0,1-0,5 aralığında olması gerektiğini vurguladı. Elektronik kategoriler başta olmak üzere birçok kategoride satıcı marjlarının yüzde 1-2 civarında olduğunu belirten Ekmekçi’ye nazaran yüksek stopaj oranı, birçok işletmenin e-ticaretten uzaklaşmasına neden olacak, e-ticaret dışı kanalların haksız bir rekabet üstünlüğü elde etmesine yol açacak. Bu da tümüyle kayıt içinde olan bir e-ticaret alanının küçülmesine neden olacak.
E-TİCARETE TEVKİFAT YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN HİNDİSTAN’DAKİ BİNDE 1’LİK KESİNTİ DIŞINDA ÖRNEĞİ YOK
E-ticaret ekosisteminin fiyat rekabetinin ağır olduğu bir platform olduğuna dikkat çeken Ekmekçi, kelamlarına şöyle devam etti: “Satıcıların, vergi konusu farklılaşsa da KDV uygulamasına benzeri bir biçimde, tevkifat ölçüsünü satış fiyatlarına yansıtması büyük ölçüde beklenen görülüyor. Bu durum, bilhassa kâr marjının ve platform komitelerinin düşük olduğu cep telefonu, kahverengi yahut beyaz eşya üzere eserlerin bulunduğu elektronik ve mesken aletleri kategorisinde daha belirginleşecek. Tevkifat oranının yüzde 1’in üzerinde belirlenmesi, yansıtma eğilimini daha da artıran bir faktör olacak. Memleketler arası uygulamalara bakıldığında, e-ticarete tevkifat yükümlülüğü getirilmesi son derece az bir uygulamadır. Bu uygulamanın yürürlüğe girdiği yerlerde yaşanan problemler nedeniyle bu uygulamadan vazgeçildiği yahut oranların çok düşük belirlendiğini görüyoruz. Hakikaten Hindistan’da yüzde 1 ile başlanan e-ticarete vergi kesintisi uygulamasında, stopaj oranı Ekim 2024 itibariyle yüzde 0,1’e indirildi.”
TİCARET KAYIT DIŞI ALANLARA KAYABİLİR
Bu durumunun klâsik perakendeciliği baskılayan e-ticaret ekosisteminde fiyatların genel olarak yükselmesine bağlı olarak fizikî perakende fiyatlarının da yükselmesine hasebiyle enflasyona sebebiyet vereceğini belirten Ekmekçi, böylelikle kayıtlı bir ekosistem olan e-ticaret ekosisteminin fizikî perakendeye karşı dezavantajlı duruma gelebileceğine ve ticaretin kayıt dışı alanlara kayma riskine sebep olabileceğinin altını çizdi. Ekmekçi öbür mümkün riskleri ise şöyle sıraladı:
⦁ Yüksek stopaj oranı, gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerindeki vergi iade taleplerini artırabilir,
⦁ Mükellef ve yönetim açısından ek prosedürel zorluklar yaratabilir,
⦁ E-ticaret ekosisteminde muhasebesel operasyon karmaşıklığa ve e-ticaretin satıcılar açısından sade ve kolay yapısından uzaklaşmasına neden olabilir,
⦁ Finansal süreçler alanında daha yetenekli olan büyük satıcıların, finansal operasyonlarını küçük işletmelere göre daha âlâ yönetmeleri nedeniyle küçük işletmeler rekabet dezavantajı yaşayabilir.